Datos del documento
- Original, título
- Prediche sopra sopra Ruth e Michea
- Original, fechas
- Redacción: 1496. 1ª edición: 1499 (Florencia).
- Lugar de publicación
- Salamanca
- Editor/Impresor
- Juan Canova (impresor)
- Fechas
- 1556 [edición]
- Edicion
- 1ª ed.?
- ISBD
- Homiliae in totum libellum Ruth, ac in totum Michaeum & in tria alia scripturae loca / clarissimi viri, celeberrimiq[ue]; in orbe concinatoris, fratris Hieronymi Sauonarolae Ferrariensis ordinis praedicatorum ; opus nu[n]c primum ex Hetrusca lingua in Latinam versum, interprete fratre Alfonso Mugnozio Teuario familiae item praedicatoriae. — Salamanca : Joannes a Canoua, 1556, 17 de octubre. — hh. [4]+288+[7] ; 4º. — Sig.: *4, A8-Z8, Aa8-Oo7; el ejemplar de la BNM R-29654 presenta desordenados los ff. entre 19-22 y los ff. 76-88 están arrancados del volumen.
- Fuente
- Consulta directa.
- Verificada
- ✔️
- Descripción del contenido
-
- Portada: «HOMILIAE CLA- | RISSIMI VIRI, CELEBERRI- | miq[ue]; in orbe concinatoris, fratris Hieronymi Sauo | narolae Ferrariensis ordinis praedicatorum in totum | libellum Ruth, ac in totum Michaeam, & in tria alia scripturae loca, opus nu[n]c primum ex Hetrusca | lingua in Latinam versum, interprete | fratre Alfonso Mugnozio Te- | uario familiae item | praedicatoriae. | SALMANTICAE, | Excudebat Ioannes a Canoua. | M. D. LVI.» [grabado con el escudo imperial de Carlos V].
- Preliminares del editor o del traductor: «[LICENCIA]» (*1v): inc. «DON Pedro de Yllanes, maestrescuela de la | yglesia de Ouiedo, lice[n]ciado en derechos», expl. «El licenciado Yllanes. | Por mandado del señor Prouisor. | Sancta cruz del Carpio.» || «[DEDICATORIA DEL TRADUCTOR]» (*2r-*2v): inc. «SERENISSIMAE DOMI- | NAE D. IOANNAE CAROLI. V. CAE- | saris dignissimae filiae, Castellae atque Portugalliae, etc. Frater | Alfonsus Mugnozius Teuarius ordinis praedicatoru[m] salutem, | et immortale regnum.», expl. «Salma[n]ticae apud in- | clytu[m]. D. Stephani coenobium. 16. cale[ndas]. No- | uember. Anno salutis humanae. 1556.» || «[PRÓLOGO DEL TRADUCTOR]» (*3r-*4r): inc. «Frater Alfonsus Mugnozius | Teuarius candido lectori. | S. P. D.», expl. «Nunc | hoc quicquid est no- | stri laboris acci- | pe, & bene | vale | perhumane lector.» || «[NOTA PREVIA DEL TRADUCTOR]» (*4v): inc. «Obseruationes F. Alfonsi Mugnozij | Teuarij ordinis praedicatorum in aliquot | loca huius operis.», expl. «Si quid inconcinnum, aut absonum offenderis, consule errata.». (Oo1r-Oo6r) inc. «Index rerum memorabilium | IN HOC OPERE | contentarum.», expl. «Vsura. 226.b. | FINIS.».
- Texto: (1r-288v): inc. «HOMILIAE CLA- | RISSIMI VIRI, CONCINA- | torisq[ue] ; celeberrimi, Fratris Hieronymi Sauonarolae | Ferrarie[n]sis, ordinis Praedicatoru[m], habitae Florentiae, | anno. 1496. post q[uem] a labore quadragesimae | requieuerat mensem vnum. Incoepit au | te[m] denuo concinari. 8. die Maij, | eiusdem anni.», expl. «& vt ipse col | lauderis, sisq[ue] in secula seculorum | benedictus. Amen. | FINIS.» || (Oo6v): inc. «Castigationes grauiusculae.», expl. «Arma pro ascensionis in indice.».
- Colofón: (Oo6v) «EXCVDEBATVR | Salmanticae in officina litera- | ria Ioannis de Canoua Typo | graphi longe accuratissimi, | anno domini millesimo quin | ge[n]tesimo quinquagesimo | sexto, 16. calendas | Nouembris.». --
- Índice: (Oo1r-Oo6r) inc. «Index rerum memorabilium | IN HOC OPERE | contentarum.», expl. «Vsura. 226.b. | FINIS.».
- Ejemplares
-
- BUB (muy incompleto)
- Cambridge, 487
- Huesca
- BNM R-29654*
- Montserrat
- Palencia
- Mallorca
- BUSalamanca
- BUSevilla
- Teruel
- Toledo
- Valadolid.
- Observaciones
Se trata de los 29 sermones que Savonarola dio entre el 8 de mayo y el 7 de noviembre de 1496 en Florencia.
Traductor
Muñoz de Tevar, Alfonso s. XVI -
Autor
Savonarola, Girolamo 1452 - 1498
Dedicatarios
Textos
Dedicatoria del traductor
Serenissimae Dominae D. Ioannae Caroli. V. Caesaris dignissimae filiae, Castellae atque Portugalliae Principi, etc. Frater Alfonsus Mugnozius Teuarius ordinis praedicatoru[m] salutem, et immortale regnum.
Compertum habeo, serenissima Princeps, non paucos fore, qui mirentur, ausum me fuisse tibi hoc opus dicare. At si bene res perspecta fuerit, si notae fuerint causae, propter quas ita animum induxi, mirari define[n]t. Principio nanq[ue] Regium est patrociniu[m] Hieronymi, hui[us] operis autoris, ia[m] inde ab atauis tuis : atq[ue] adeo ex eo te[m]pore quo Ioa[n]nes Brasauola Quadragesimale op[us] Hieronymi eiusde[m] in Amos & Zachariam Isabellae Aragoniae diuina gratia Reginae Siciliae &c. dicauit. Id quod sub id te[m]pus fuit, quo primum fere excusae sunt Hetrusca lingua Hieronymianae conciones. Hu[n]c accedit, quod tuo stemmati ingeneratus est propensus quidam fauor in vniuersam studiosorum nationem eorundemq[ue] monumenta, ea praesertim, quae ad pietatem proxime spectant. Textes rei huius locupletissimi sunt Sigismundus, Albertus, Fridericus, Miximilianus, Philippus, Pater tuus Carolus quint[us] quidem numero, gloria vero primus, Philipusque frater item tuus, qui tantopere literis ac sapie[n]tiae semper faueru[n]t. Adhaec, Hieronymus ipse vsq[ue] adeo est excelle[n]s autor, vsq[ue] adeo in vniuerso orbe terraru[m] celebris & venera[n]dus, vt nefas, pene dixerim, videatur, ipsius opera principibus non dicari. Rerum ite[m] huius libri vtilitas, sublimitas, & maiestas ea est, vt quando patrociniu[m] aliquod libri ipsi daturi sumus, vt moris est, tuum omnes illae petant, tanqua[m] vnice idoneu[m]. Rebus enim magnis protegendis, protector etiam magnus ptendus est, & optandus. Suscipe igitur Augustissima Ioanna, co[n]cionatore[m] disertissimu[m], et incomparabile[m], ipsumq[ue] protege vt Romanis quide[m] vocibus, tuis aute[m] auspicijs toti ferme orbi, ceu rediuiuus denuo inclamet, viataq[ue] co[m]pescat, probitate[m] autem facundia mirabili in astra ferat. Debeat tibi hoc Italia, debeat tibi hoc Hispania, debeat tibi hoc vniuersus orbis. Bene vale eiusde[m] Hispaniae nostrae mirifice sple[n]dor, & Austriaci nominis insignis gloria. Salman[n]ticae apud inclytu[m]. D. Stephani coenobium. 16 cale[ndas] Nouemb[er]. Anno salutis humanae. 1556.
- Localizacion
- hh. *2r-*2v
Prólogo del traductor
Frater Alfonsus Mugnozius Teuarius candido lectori. S.P.D.
Operae precium erat ca[n]dide lector, vt quoniam nunc primum conciones hae Hieronymi Sauonarolae Ferrarie[n]sis toti orbi Latine loquuturae prodeu[n]t aliqua fusius de eruditione, vita, & p[ro]bitate ipsius praefaremur. Mirum enim in modu[m] oblectatur lector, notitia pleniori autoris, quem legit. Caeterum quia propediem integram ipsam publicae luci daturi sumus consilium fuit parcius haec praelibare. Adde, quod ipsum opus haud obscure significat, exprimitque ipsius autoris mores. Fuit igitur Hieronymus omnium bonarum disciplinaru[m] peritissimus Theologiae praesertim. Quod inter alia inde probari potest, q[uod] impense fuit deditus doctrinae diui Thomae, & sacraru[m] scripturarum lectioni, cu[m]que acri esset ingenio multisque annis huiusmodi studiis dederit operam, credere par est eximium thesauru[m] verae sapientiae ab ipso fuisse comparatu[m]. Testantur quoque hoc plurimi sapientes ex his, qui scripserunt aliquid posteritati. In primis Georgius quidam cognomento, Placidus, & iuxta alia[m] appellatione[m], Georgius Benignus ex ordine. D. Francisci doctor & concionator qui simul cum Hieronymo Florentiae co[n]cionabatur qui etiam librum iustum edidit in laudes ipsius Hieronymi adhuc viuentis nempe vno anno fere ante morte[m] Hieronymi, quas omnes fusissime prosequitur, & inter eas, hanc etiam mirificae, & caelestis doctrinae illi tribuit. Audiebatque hic doctor freque[n]tius ipsum Hieronymum, vt ipse in illo libro testatur, & quonia[m] hic ipse liber a paucis ni fallor, visus est in nostra salte[m] Hispania, praeter ea quae in illo libro dicit in laude[m] Hierony[mi] accipe donec tibi hoc quicquid est polliciti, praestemus, ex innumeris haec verba. Viru[m], inquit Georgius, Vbertine mihi proponis, que[m] ego ob suas sublimes virtutes, semper, vt nosti sum veneratus. Hu[n]c hominem ad nos a Deo optimo missum esse ex multis constare potest. Quod inter caetera ostendit vita sua insignis, & ipsius spiritus ingens seruor. Et infra. Cuius inquit, integritas, cuius admirabilis conuersatio. &c. Ac postea. Scimus hunc omnium literarum fuisse studiosissimum neque ignorantia peccare posse. Angelus etiam Politianus qui Hieronymi co[n]suetudine aliquando fruebatur, insignem doctrina, atque sanctimonia viru[m], & egregium caelestis doctrinae praedicatorem appellat. Marcus Antonius ite[m] Sabellicus historicus quantiuis precij eminentem ingenio, & doctrina asserit fuisse Hieronymum. Petrus Crinit[us] praeterea singularis eius te[m]poris autor, qui cu[m] ipso etia[m] Hieronymo saepe colloquiu[m] miscuit, mire homine[m] probitatis & doctrina laudibus prosequitur. Et ne prolixior sim, Antonius Bruciolus, Ioa[n]nes Brasauola, Bartolomaeus Gualterotus Florentinus, Bartolomaeus Italus Mutilianensis sacerdos, Laurentius Violius Florentinus huius operis exceptor ex ore Hieronymi co[n]ciona[n]tis, Ioa[n]nes Thomas Mediolanensis locupletissimum Hieronymo doctriae ac probitatis elogium tribuunt. Iam Picus ille Mirandulanus fama super aethera notus quanti Hieronymum fecit, non modo probitatis, sed illustris doctrinae maiestate adductus? Ioannes vero Franciscus Mirandulanus ex fratre Pico ipsi nepos, dici non potest, quibus sanctitatis & scien[n]tiae laudibus eum extollat. Sub haec Marcus Guazzus Historicus Hetrusca lingua minime co[n]temnendus non modico virtutis eruditionisque testimonio Hieronymu[m] effert. Adde, q[uod] F. Lucas Bethinus Flore[n]tinus familiaeque praedicatoriae alumnus praeter ingentia gesta Hieronymi in vita, & stupe[n]da post morte[m] miracula quae ei tribuit, caelestem ait esse doctrinam eius. Roffensis quoque Episcopus, & vt puto, Christi martyr nullius fere autoris doctrinam ita contrariam Luthero ait, atque doctrinam Hieronymi Sauonarolae. Doctrina vero huius libelli vt verbo dicam, pars est eius quam hic extulimus, egregie illi respondens. Idest, elegans, varia, subtilis, vtilis & vere Christiana, & in qua nihil desiderare queas, nisi, vt aliqui sentiu[n]t vt parcius loqueretur Hieronymus de rebus Flore[n]tinis. At qui idem ferimus in Chrisostomo vt videre est in mirabilibus illis orationibus ad Antiochenu[m] populum, & ide[m] in Augustini speciosissimis co[n]fessionisbus, & denique null[us] fere est praeclarus autor, in quo ad similia no[n] sit alicubi conniuendu[m], praesertim cum etia[m] vbi hoc accidit, semper aliquod vitiu[m] reprimatur, aut aliqua virtus exaltetur. Spiritus praeterea in dicendo Hieronymo tantus fuit, vt propter hoc solum concionatoribus esset legendus. vt statim primoribus cuiusque homiliae verbis pater. Tanta etiam fuit huius spiritus efficacia, vt omnis post apostolorum & primitiuae ecclesiae te[m]pora antiquitas, pee victa fuerit, Et Aristarch[us] ille seculi Erasmus dubitat, an expediat in tantam spiritus & corporis commotione[m] adduci populu[m] a concionatore, in quantam adducebat (inquit) Hieronymus Sauonarola, vt referu[n]t, (ait) qui eum audierunt. Sed de his fatis. Tres homiliae peregrinae, quae interrumpebant expositionem Michaeae, cum aliis quatuor itidem extrauagantibus in alium tomum reijciuntur, quem ipsum & tomum etiam in Amos statim sumus praelo commissuri. Nunc hoc quicquid est nostri laboris accipe, & bene vale perhumane lector.
- Localizacion
- hh. *3r-*4r
- Localizacion
- hh. *2r-*2v